Džozef Pulicer, ugledni i slavni mađarsko-američki žurnalista ostao je upamćen kao pionir novinarstva u SAD. Vlasnik i glodur glasila Post-Dispach i The New World, fanatično i na  štetu svog zdravlja bio je predan istraživačkom novinarstu, baveći se najčešće temama državne korupcije, utajivačima poreza, kockom i drugim društvenim pošastima. I on je, poput Nobela, testamentom odredio novčana sredstva za dodelu 7 nagrada koje će nositi njegovo ime, a o kojih će 4 biti iz domena književnosti: za najbolji američki roman, za najbolju američku dramu izvedenu u Njujorku, za najbolju knjigu iz oblasti istorije Amerike i najbolju američku biografiju.

Bordu Pulicerove nagrade, pravnom telu koje rukovodi svim legalnim i formalnim pojedinostima nagrade, ostavljena je mogućnost da koncepciju i propozicije nagrade sa godinama menja, što se svakako i događalo. Ali ne i kod književnosti, njoj je samo promenjeno ime u kategoriji za najbolji roman, od Novel u Fiction.

Nagrada se danas sastoji iz plakete i novčanog dela od 10.000$. Što se tiče odluka o dobitniku/ci, žiri za dodelu nagrade je prolazio kroz razne faze, uglavnom se krećući od konzervativnog i idealističkog, ka progresivnijem i liberalnijem ukusu (kao i Nobelova nagrada uostalom).

S tim u vezi, romanu „Za kim zvona zvone“ Ernesta Hemingveja nije dodeljena nagrada 1941. godine, zbog intenzivnog lobiranja Nikolasa Mureja Batlera, člana borda, koji je ovu knjigu smatrao “uvredljivom”. Ali Hemingvej je ipak dobio Pulicera 1953. za „Starca i more“. Argumentacija je bila veoma slična i za dramu „Ko se boji Virdžinije Vulf“ Edvarda Olbija, koju je žiri predložio za dobitnika, ali ju je bord odbacio. Međutim, očigledna promena vidi se, recimo, u odluci da se Pulicer za najbolju dramu 1993. dodeli „Američkim anđelima“ Tonija Kušnera, koja se bavi homoseksualnošću, gej zajednicom i problematikom širenja AIDS-a.

Generalno, kontroverze u vezi sa ovom nagradom uvek se odvijaju u tenzijama pozicija moći borda, koji donosi konačnu odluku o dobitnicima, i članova žirija, koji samo nominuju kandidate, dajući uz njih obrazloženja. Neretko, bord odbije da određene godine dodeli nagradu, najčešće zbog prigovora koje ima u vezi sa pristiglim predlozima. To se dogodilo 1972. kada je žiri predložio roman Tomasa Pinčona „Duga gravitacije“ (Gravity’s Rainbow), i 1977. sa memoarima Normana Maklina „Tamo gde teče reka“ (The river runs trough it), prvom knjigom tada sedamdeset četvorogodišnjeg penzionisanog univerzitetskog profesora engleskog jezika.

Ovu nagradu je odbio da primi Sinkler Luis 1926. za svoj roman „Erousmit“ (Arrowsmith), objašnjavajući svoj postupak time što ona „zavodi pisca da skrene sa puta potrage za izuzetnošću u književnosti, jer biva pogošćen hirovima nasumične komisije“. Poznavaoci književnih prilika tog vremena, sa druge strane, tvrde da je Luis bio ostrašćen, jer nije dobio nagradu za svoj poznati roman „Glavna ulica“ (The Main Street) 1921. Edit Vorton je takođe smatrala da ovaj roman nezasluženo nije dobio nagradu, što je zanimljivo uzevši u obzir da je upravo njeno „Doba nevinosti“ te godine proglašeno za pobednika.

Izvor: www.beforeandafter.rs